Projektimi i ambjenteve shëndetësore, element kyç për parandalimin e infeksioneve.
INFEKSIONET KIRURGJIKALE
Infeksionet kirurgjikale nuk janë të shpeshta , ende më të ralla janë në kirurgjinë artroskopike, ndërsa në kirurgjine protesike mundësia e një infeksioni ulet ndjeshëm edhe nën nivelin 1% .
Siguri 100% nuk mund të ketë në asnjë lloj ndërhyrje kirurgjike, kjo jo vetëm për sa i përket kushteve mjedisore dhe instrumenteve, por për faktin që lekura jonë eshte e mbuluar me baktere të cilat bashkëjetojnë me ne. Kjo nuk ka të bëj vetëm me pastërtinë personale të një individi, apo edhe me kushtet e jetesës në ambjente të pastërta, por ka të bëjë me disa baktere të cilat quhen “Saprofite”, që jetojnë në lëkuren tonë, duke mos na sjellë asnjë problem në bashkëjetesën me ta.
Për ti eleminuar të gjitha bakteret, në instrumentet spitalore, zakonisht përdoren zgjidhje dhe sisteme të ndryshme si: temperatura të larta, rrezatime gamma, substanca në gjëndje për të eliminuar materialet organike, etj. Eshtë e qartë që keto sisteme sterilizimi nuk mund të perdoren për të sterilizuar lëkuren e njëriut.
Kur bëhet një ndërhyrje, disa baktere mund të depërtojnë në thellësi të plagëve kirurgjikale, ky rrezik është i mundshëm pamvarësisht se përdoren të gjitha procedurat e mundëshme të pastrimit dhe kujdesit gjatë një ndërhyrje kirurgjikale.
Në shumicen e këtyre rasteve kur infeksioni merret nga vetë lekura e pacientit, kryesisht infeksioni prek pjesët sipërfaqësore, dhe luftohet lehtë nga sistemi imunitar ose antibiotikët. Por në rastet ku infeksioni arrin të penetrojë në një protezë, ai është në gjëndje të mbrohet nga një shtresë e cila quhet “biofilm” shtresë në gjëndje të mbrojë infeksionin nga sistemi imunitar dhe antibiotikët. Në keto raste infeksioni nuk luftohet dot me medikamente.
SI TË PARANDALOJMË INFEKSIONET PAS NJË NDËRHYRJE KIRURGJIKALE
Infeksionet pas daljes nga salla e operacionit duhet ti luftojmë duke i parandaluar dhe eleminuar mundësitë të cilat i shkaktojnë, shumë faktorë nuk janë të kontrollueshëm, sic janë të paktën ata faktorë të cilët varen nga vetë sistemi imunitar i pacientëve. Për shembull në rastet kur kushtet shëndetësore nuk kanë kapacitet për ti luftuar dhe parandaluar infeksionet. (Sic është shembulli i diabetikëve). Ndërsa disa faktorë janë të kontrollueshem me zbatimin e disa normave të thjeshta:
- Pastrimi para cdo shtrimi në spital: Dezinfektimi i zonës kirurgjikale, prerja dhe pastrimi i thonjve, eleminimi i manikyrit në cdo pjesë të thonjve.
- Spitalet duhet ti furnizojnë pacientet me sapun specifik kundra baktereve, me të cilin duhet të pastrohen mirë pjesët që do ti nënshtrohen një operimi.
- Të mbahet plaga e tharë për të pakten 6 ditë pas një ndërhyrje kirurgjie, Pas 6 ditëve plagët mund të lahen me kujdes në ambiente të pastra dhe vetëm në dush, ( Ndaluar larja në vaskë)
- Në rastet e një kirurgjie protestike, duhet të mbahet një fasho mbrojtëse speciale, për të paktën 3 javët e para pas daljes nga operacioni. Zakonisht kjo fasho vendoset në sallën e operacionit dhe ndërrohet vetëm nëse ajo mund të kontaminohet ose dëmtohet gjatë ditëve në vijim. Për ndërhyrje të vogla, është e këshilluar që fashoja të ndërrohet cdo 2 ditë.
Si te njohim shenjat e një infeksioni pas një ndërhyrje kirurgjikale.
Shenjat e një infeksioni janë, fryrje, skuqje, dhimbje, nxehtësi. Nëse keni dyshime mbi infeksione të mundëshme, është e këshilluar të mos injorohet por të kontaktohet mjeku dhe të bëhen vizitat e nevojshme për të eleminuar mundësitë e një infektimi duke e parandaluar atë.
SI TË PARANDALOJMË INFEKSIONET NË SALLAT OPERATORE.
Sigurisht parandalimi i infeksioneve në sallat operatore dhe në strukturat mjekësore, janë të lidhuara ngushtë me projektimin e tyre, realizimin dhe mirëmbajtjen në kohë, ndaj le të flasim për faktorët kryesorë të cilët siç mund të kuptohet në vazhdim, nuk janë mjekët, por kushtet sanitare të gjithë pavionit kirurgjikal, në të cilat mirëmbajtja e tyre në fakt është tërësia e një seri proçesesh dhe faktorësh.
Ky artikull synon të ndërgjegjësoje biznesin shëndetësor, i cili duhet të marrë përgjegjësitë e veta. Për pacientët që duhet të jenë më koshientë në përzgjedhjen e strukturave shëndetësore që u besojnë shëndetin e tyre. Mbi të gjitha për të shfajësuar mjekët të cilët kryejnë një mision të shenjtë dhe shpesh fajësohen për faje që nuk kanë, pasi rezultati i tyre është i varur nga rrethana të tjera, në këtë rast mjedisore dhe organizative, të cilën nuk e kanë në dorë ata, por institucionet shëndetësore shtetërore ose private.
Blloku kirurgjikal në strukturat shëndetësore: klinika, ambulatoret, spitale.
Nje ndër sfidat më të vështira për sa i përket një studio projektimi është, sigurisht projektimi dhe realizimi i një strukture shëndetësore, e çdo lloji të jetë ajo, duke nisur nga ambulatorë të vegjël sic janë klinikat dentare, okulistike, etj.. për të përfunduar me struktura më të mëdhaja të cilat janë spitalet. Vështirësia në të gjitha rastet është e njëjtë, janë vetëm përmasat e strukturave ato të cilat ndërrojnë. Ndaj para se të realizohet një strukturë e tillë, klinikë, ambulatorë ose spital duhet të zgjidhet një studio projektimi në gjëndje për të marrë përsipër këtë sfidë, e cila hyn ndër sfidat e vështira të projektimit.
Përveçse e rekomanduar mbi të gjitha është obligim ligjor, përgjegjësia e projektimit dhe realizimit të këtyre objekteve dhe strutkurave. Ata sipërmarrës publik ose privat të cilët kanë ose duan të ndërtojnë struktura të tilla, duhet të bëjnë kujdes duke mos lëne në duar të pa sigurta në mëshirë të fatit proçesin e projektimit dhe realizimit të “bllokut kirurgjikal” e quajm bllok pasi është i tillë, sepse nuk është vetëm salla kirurgjikale e përfshirë në projektim por i gjithe blloku kirurgjikal i cili përmban disa ambjente dhe funksione të ndryshme në varësi të madhësisë së tij. Përzgjedhja e ambientit të projektimit për këto struktura është tejet e rëndësishme jo vetëm për sa i përket aspekteve funskionalë delikate të cilat trajtojnë në brendësi të tyre, por për sa i përket shumllojshmërisë së njohurive të nevojshme të cilat duhet të zbatohen gjatë të gjitha fazave të ndryshme. Duke nisur nga ideimi i tyre, projektimi, realizimi dhe projektimi i procedurave të nevojshme për mirëmbajtjen.
Në projektimin e bllokut të kirurgjisë janë të nevojshme njohuri të ndryshme të përgjithëshme dhe specifike, të arritura jo vetëm nga studimi i kësaj fushe të projektimit por edhe nga eksperienca dhe kapaciteti kërkimor për të qënë në hap me kohën. Pasi normativat në këtë fushë ndërrojnë dhe rifreskohen shumë shpejt, dhe mbi të gjitha cdo ndërhyrje e nevojshme pas realizimit sjell kosto të larta për përshtatjen e ketyre strukturave.
Të kursesh në projektim, duke mos marrë figurat e duhura, është si të nisesh në një det të hapur pa busull, nuk do të orientohesh dot gjatë rrugës. Ky është një princip në të gjitha aspektet e projektimit por sidomos në struktura të tilla ka një rëndësi primare. Kursim nënkuptohet jo ana ekonomike (kostoja e projektimi) pasi projektimi ka një kosto të ulët mbi vlerën e projektuar, që në të gjitha rastet është një vlerë e pakonsiderueshme në krahasim me humbjen që cdo zbatim pa projektim të mirfilltë apo të detajuar sjell.
Shëndetësia së pari nuk është një biznes pasi ajo ka kosto të larta që shpesh herë edhe shteti vështirë u ben ballë. Vetëm kostoja e blerjeve të paisjeve të nevojshme, pa parashikuar të gjithë strukturen është një kosto e lartë ku zakonisht specialistëve ju duhet një jetë punë për të rekuperuar koston e investuar. Strukturat e specializuara, garantojnë gjetjen e formulave më të përshtatëshme në bazë të projektit duke këshilluar mbi fonde specifike shëndetësore të cilat janë në dispozicion për ndërmarresit, ose edhe financime bankare të cilat mundësojne kostot e realizimit. Ndaj është e këshillueshme të jenë të mirë përgatitur projekte të tilla, për të garantuar jetëgjatësi investimi dhe mbi të gjitha siguri stafit mjekësor dhe pacientëve.
Shumica e projekteve zakonisht si në shtet ashtu edhe në privat favorizojnë studio projektimi të licensuara dhe specializuara, të cilat duhet të kenë eksperienca të mëparëshme në projektimin dhe realizimin e strukturave të tilla. E specifikojmë këtë detaj pasi cdo ditë hapen jo vetem në Tiranë por në të gjithë Shqipërinë, struktura sanitare private klinika të ndryshme deri në spitale, të cilat në të shumtën e rasteve mjaftohen me garantimin e një ambjenti pune, duke mos konsideruar aspak aspektet e rëndësishme që keto struktura duhet tu përmbahen.
Blloku kirurgjikal ka rol kryesor, pasi sado mjekë të mirë të kemi në Shqipëri, fatkeqësisht rezultati i operimeve dhe sidomos i infeksioneve sic e pamë më sipër vetëm më pak se 1% është e pa kontrollueshme, dhe pjesa tjetër që përbën 99% të rasteve të infektimit rrjedh falë punës së suksesëshme të projektimit, realizimit dhe mirëmbajtjes së blloqeve kirurgjikale në gjëndje për të garantuar sigurinë shëndetësore të stafit mjekësor dhe pacientëve.
SI PROJEKTOHET NJË SALLE OPERIMI
Salla e operimit është një ambient, në të cilën bëhet ndërhyrje kirurgjike. Në fakt të gjitha repartet përbehen nga një strukturë e lidhur nga aktivitete të ndryshme. Në brendësinë e një salle operimi është e rëndësishme përmbajtja e disa elementëve. Duhet të ketë një tavolinë operimi e cila duhet të jetë në gjëndje të përmbajë elementet teknike dhe teknollogjike të cilat mundësojnë zhvillimin e një seri procedurash të nevojshme gjatë operimeve, dhe mbi të gjitha të ketë në dispozicion të gjitha instrumentet e nevojshme. Element tjetër i rëndësishëm, në një sallë operimi është aparati i anestezisë, me sisteme të nevojshme për eleminimin e gazrave. Çdo sallë operimi duhet të përmbajë, monitorim të vazhdueshëm, llampa ndriçimi të posatëshme, elektrobisturi dhe defibrilator.
Projektimi i sallave të operimit
Së pari projektimi i sallave të operimit, duhet të bëhet vetëm nga specialistë dhe ndërmarje të specializuara, të cilët dinë të menaxhojnë të gjithë procesin me profesionalitet. Salla e operimit është zemra dhe mjedisi më i rëndësishëm i nje spitali apo edhe poliambulatori. Keto ambjente klasifikohen të rëndesishëm pasi nuk përfshijnë vetëm dhomën e operimit, por të gjithë repartin i cili i dedikohet kirurgjisë. Reparti duhet të përfshijë, sallat e operimit, dhe ambjentet e vecanta të ndara në nevojat e kirurgjisë, sic mund të jenë mjediset e pastrimit, mjediset e sanitareve, dhomat e veshjes, ndërrimit, dhe ambjentet e sterilizimit.
Kontrollet e nevojshme
Projektimi i nje salle operimi, duhet të konsiderojë disa aspekte të rëndësishme. Duhet të meren në konsideratë disa aspekte dhe masa të cilat garantojne sigurinë dhe shëndetin e stafit dhe pacientëve. Projektimi arrihet pasi të merret në konsideratë, së pari fluksi i punës që ai ambient duhet të përballojë për të përcaktuar përmasat e nevojshme të ambienteve. Veshja e ambjenteve si dyshemeja, muret, dhe tavanet, duhet të kenë materiale të përshtatëshme të cilat garantojnë pastrimin dhe sterilizimin e tyre në formë sa më higjenike. Është tejet e rëndësishme paisja e ketyre ambienteve me sisteme ajrimi në gjendje për të pastruar ajrin, të cilat duhet të jenë të çertifikuara nga sisteme çertifikimi të njohura. Në përgjithësi duhet të garantohet ndërrimi i ajrit me nje kapacitet 15 volum në një orë të përbëre nga filtra të cilët kanë kapacitet filtrimi në përmasën jo me pak se 99.97% . Temperaturat e brendëshme të këtyre mjediseve duhet ti përmbahen temperatures 20-24 grade, ndërsa lagështia duhet të jetë në parametrat 40-60 %.
INSTRUMENTET KRYESORE TË NJË SALLE OPERIMI
Të gjitha elementet të cilat janë pjesë e një salle operimi, kanë një rëndësi të madhe për të garantuar një ndërhyrje kirurgjikale me të cilat merret reparti i kirurgjisë, dhe është e domosdoshme që në sallën e operimit të jetë një shtrat operimi me sistemet e nevojshme për komandimin e tij në distancë, për të garantuar spostimin e pacientit në mënyrë që pjesët trupore të interesuara në ndërhyrje kirurgjikale, të jenë të pozicionuara më së miri për të mundësuar ndërhyrjen nga ana e kirurgut. Ndriçimi në këto raste është tejet i domosdoshëm, dhe ka një rëndësi të madhe, i cili në përgjithësi simbas regulloreve duhet tu përmbahet këtyre parametrave: 10.000 lux në afërsi të ambjentit kirurgjikal, dhe 100.000 lux në hapësiren ku behet ndërhyrja. Zakonisht për salla operimi përdoren llampat “scialitiche” të cilat kanë aftësi teknike të mos krijonë hije. Zakonisht këto llampa janë çift, e para ka rol kryesor dhe e dyta ka funksion ausiliar. Salla e operimit duhet të përmbaje bisturi eletktrike, i cili quhet ndryshe edhe elektrobisturi, është një element kryesor në gjëndje të gjenerojë sinjale me frekuencë të lartë, i cili kryen funksion prerje dhe koagulimi. Në rastet ku ka ndërhyrje kirurgjikale me teknika “laparoskopike ” është i domosdoshem të jetë prezent një “kit video laparoskopik” i cili përbehet nga monitori, inflatori dhe kamera.
Ky artikull u mundësua për gazetën Telegram nga Studio-AID “Arkitekture Inxhinieri Design” e Dott.Arch.Inxh. Brahim Shoshi
Studioja siç kuptohet nga emri është e specializuar në të gjitha fushat e projektimit, arkitektura inxhinieria dhe dizajni , dhe ka një eksperiencë shumë vjeçare në projektim, zbatim dhe realizim strukturash të ndryshme në Itali, Europe dhe Ballkan. Studioja e projektimit falë eksperiencës së saj dhe njohurisë, bashkëpunimit me sektoret kyç të ndërtimit në tregjet vendase dhe ndërkombetare, është në gjëndje ti jap zgjidhje çdo sfide dhe nevoje të klientit.
